"ดร.อนันต์"ระบุชุดตรวจโควิด ใช้คัดกรองผู้ป่วยในช่วงแพร่เชื้อได้ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีอาการแล้ว แต่ต้องเป็นชุดตรวจที่ได้มาตรฐานเชื่อถือได้
เมื่อวันที่ 10 ก.ค. ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผอ.กลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ(ไบโอเทค) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana ระบุว่า ช่วงนี้ประเด็นของ Rapid Antigen Detection Test (RADT) เป็นที่น่าสนใจ เพราะกำลังจะเป็นทางเลือกใหม่ที่จะมาช่วยตรวจหาเชื้อในร่างกายผู้ป่วย ชุดตรวจนี้ใช้ตัวอย่างที่มาจากการ Swab จมูกหรือคอ ไม่ใช่ชุดที่ใช้เลือดจากปลายนิ้วนะครับ ถ้าใช้เลือดเป็นชุดตรวจภูมิ ซึ่งใช้ตรวจไวรัสในร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงแรกของการติด หรือ มีอาการของโรคไม่ได้
RADT เป็นการตรวจโปรตีนของไวรัส ดังนั้น ไม่จำเป็นต้องเอาตัวอย่างไปสกัด RNA ซึ่งเป็นขั้นตอนที่จำเป็นสำหรับการตรวจแบบ RT-PCR, LAMP หรือ CRISPR/Cas13 จึงเป็นวิธีที่ทำได้ง่ายกว่า และ ทราบผลเร็ว
ถ้าทำได้ง่าย และ ทราบผลไว ทำไมถึงไม่มีการใช้อย่างแพร่หลายก่อนหน้านี้ สาเหตุหนึ่งคือเรื่องของ Sensitivity คือ ความสามารถของเทคโนโลยีในการตรวจพบเชื้อที่ไม่สูงเท่า RT-PCR ความกังวลคือ ถ้าผลออกมาเป็นลบ จะทราบได้อย่างไรว่า สรุปร่างกายของเราไม่มีไวรัสจริงๆ หรือ มันน้อยเกินความสามารถที่จะตรวจพบด้วย RADT
ประเด็นสำคัญคือ ไวรัสที่ตรวจเจอจะสามารถแพร่กระจายไปสู่คนอื่นๆได้หรือไม่ สมมติถ้าตรวจได้ผลบวกด้วย RT-PCR แต่ไวรัสนั้นอยู่ในระดับต่ำมากจนไม่สามารถแพร่กระจายไปหาคนอื่นๆได้ ก็น่าจะยอมรับได้? รูปด้านล่างนี้แสดงผลที่น่าสนใจมากครับ จุดสีแดงคือ ตัวอย่างที่ตรวจด้วย RADT เป็นบวก ซึ่งค่า CT จาก RT-PCR จะต่ำ แสดงว่าไวรัสมีอยู่ปริมาณสูง และ สามารถเพาะเชื้อต่อได้ (Culture +) มีกลุ่มที่ RADT ออกมาเป็นบวกที่เพาะเชื้อไม่ได้เช่นกัน แสดงว่าระดับที่ตรวจได้มีความ sensitive มากพอที่จะคัดกรองปริมาณไวรัสที่แพร่กระจายได้ ที่น่าสนใจคือ กลุ่มที่ RADT ให้ผลลบไม่มีตัวอย่างที่เพาะเชื้อได้เลย และ RADT ที่ให้ผลลบ ก็มีหลายตัวอย่างที่ RT-PCR เป็นบวก (CT ส่วนใหญ่สูงกว่า 25) ซึ่งล้วนแต่เพาะไวรัสต่อไม่ได้
ข้อมูลนี้จึงสนับสนุนว่า RADT ไม่ได้ใช้กรองกลุ่มที่ CT เป็นลบ แต่สามารถใช้คัดกรองผู้ป่วยที่กำลังอยู่ในช่วงแพร่กระจายเชื้อได้ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีอาการแล้ว แต่ RADT ที่ใช้ต้องได้มาตรฐานเชื่อถือได้
ที่มา https://journals.asm.org/doi/10.1128/JCM.00896-21
ขอบคุณเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana