แอลกอฮอล์เป็นเครื่องดื่มที่ส่งผลเสียต่อร่างกายหลายอย่างโดยเฉพาะอวัยวะภายในอย่างเช่นตับ ที่ได้รับผลกระทบจากแอลกอฮอล์โดยตรง ก่อให้เกิดโรคร้ายที่ตับและเป็นอันตรายถึงชีวิต วันนี้เราก็มีข้อมูลเกี่ยวกับอันตรายที่จะเกิดขึ้นจากตับ ซึ่งเกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์มาฝากเพื่อทำความเข้าใจร่วมกัน
การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ ไม่ว่าจะเป็นเหล้า เบียร์ ไวน์ หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อื่น ๆ ทุกชนิด คือสาเหตุโดยตรงที่ทำให้เกิดโรคตับ ไม่ว่าจะเป็นโรคตับแข็ง ตับวาย รวมถึงมะเร็งตับ ทุกการดื่มแอลกอฮอล์จะไปทำร้ายเซลล์ของตับ โดยกระตุ้นให้มีไขมันสะสมในตับ จากนั้นตับจะเกิดการอักเสบ ในกลุ่มคนที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำจะเกิดการอักเสบที่เรื้อรัง จนกลายเป็นการสะสมของพังผืดในตับ ซึ่งเป็นเหมือนแผลเป็นและมีลักษณะแข็ง หากเกิดขึ้นในระยะยาวจะทำให้ตับแข็ง ส่งผลให้การทำงานของตับลดลง ตับวาย และนำไปสู่มะเร็งตับได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาโรคตับอยู่แล้ว เช่น ผู้ที่มีพาหะไวรัสตับอีกเสบบีหรือซี ที่มีความเสี่ยงต่อการแข็งของตับจากไวรัสอยู่แล้ว หากดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้าไปจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงให้มากขึ้นอีก
โดยปกติแล้วตับเป็นอวัยวะที่สามารถฟื้นฟูตัวเองได้เป็นอย่างดี แต่ถ้าหากมีการดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ จะทำให้เกิดผลเสียต่อตับในระยะยาว เกิดการสะสมของพังผืดและทำให้ตับแข็ง แต่ถ้าหากมีการเว้นระยะหรืองดการดื่มแอลกอฮอล์ ตับก็จะฟื้นฟูตัวเองได้ แม้จะเริ่มตับแข็งก็ยังฟื้นได้ในระดับหนึ่ง
อย่างไรก็ตามผู้ที่ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ก็สามารถป่วยเป็นโรคตับได้เช่นกัน ที่อาจเกิดร่วมกับภาวะน้ำหนักเกิน ไขมันในเลือดสูง หรือเบาหวาน ส่วนเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นอกจากจะส่งผลเสียต่อตับแล้ว ยังส่งผลเสียต่ออวัยวะอื่นๆ อีกหลายอย่าง เช่นสมอง ตับอ่อน ลำไส้ และกระตุ้นให้แผลหายช้าลง ทั้งยังทำให้ยาพาราเซตามอลกลายเป็นพิษต่อร่างกายได้หากดื่มเป็นประจำจนเป็นโรคตับ เพราะในผู้ป่วยโรคตับหากดื่มแอลกอฮอล์เข้าไป เมื่อทานยาแก้ปวดในปริมาณปกติ จะทำให้เกิดตับอักเสบอย่างรุนแรงกับผู้ป่วย
ผศ.นพ.มล.ทยา กิติยากร
สาขาวิชาโรคทางเดินอาหารและตับ
ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์
โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล