สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เผย 10 เรื่องเด่นดาราศาสตร์น่าติดตามปี 2561 ชูเป็นปีแห่งการรำลึกครบรอบ 150 ปี สุริยุปราคาหว้ากอ เทิดพระเกียรติ รัชกาลที่ 4 เผยปรากฏการณ์เด่นเกิด “จันทรุปราคาเต็มดวง” ถึง 2 ครั้ง ดวงจันทร์ ดาวพฤหัส ดาวเสาร์ ดาวอังคาร ใกล้โลกตั้งแต่ต้นปี และมีฝนดาวตกให้ชมอย่างต่อเนื่อง
เมื่อวันที่ 20 ธ.ค. สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สดร. กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แถลง 10 เรื่องเด่นดาราศาสตร์น่าติดตามปี 2561 ดังนี้
1. 150 ปี สุริยุปราคาหว้ากอ
18 ส.ค. 2561 วาระครบรอบ 150 ปี พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรสุริยุปราคาเต็มดวง ณ หว้ากอ จ.ประจวบคีรีขันธ์ ทรงพยากรณ์ล่วงหน้าไว้ถึง 2 ปี ว่าจะเกิดเหตุการณ์ดังกล่าว จึงถือเป็นวาระสำคัญแห่งการรำลึกถึงปรากฏการณ์สุริยุปราคาครั้งประวัติศาสตร์ เพื่อเทิดพระเกียรติพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถของพระองค์
2.ดวงจันทร์เต็มดวงใกล้ – ไกลโลกที่สุดในรอบปี
ดวงจันทร์เต็มดวงใกล้โลก (2 ม.ค.) และดวงจันทร์เต็มดวงไกลโลก (28 ก.ค.) จะสังเกตเห็นดวงจันทร์มีขนาดปรากฎใหญ่และเล็กกว่าปกติ
3.จันทรุปราคาเต็มดวง 2 ครั้งในรอบปี
ในปี 2561 ประเทศไทยสามารถเห็นจันทรุปราคาเต็มดวงถึง 2 ครั้ง (31 ม.ค. และ 28 ก.ค.) แต่ละครั้งมีเวลาเกิดคราสเต็มดวงร่วมชั่วโมง
4.ดาวพฤหัสบดี-ดาวเสาร์ใกล้โลก
ดาวพฤหัสบดีใกล้โลก (9 พ.ค.) และดาวเสาร์ใกล้โลก (27 มิ.ย.) ในวันดังกล่าวจะสามารถมองเห็นดาวเคราะห์ทั้งสองปรากฏบนท้องฟ้าสุกสว่างยาวนานตลอดทั้งคืนเนื่องจากอยู่ในตำแหน่งตรงข้ามกับดวงอาทิตย์
5.ดาวอังคารใกล้โลกที่สุดในรอบ 13 ปี
ช่วงวันที่ 27-31 ก.ค. เหมาะแก่การสังเกตการณ์ดาวอังคารเป็นอย่างยิ่ง เนื่องด้วยมีสองปรากฏการณ์ ได้แก่ ดาวอังคารอยู่ในตำแหน่งตรงข้ามดวงอาทิตย์ (27 ก.ค.) และดาวอังคารใกล้โลก (31 ก.ค.) ซึ่งเข้าใกล้โลกมากที่สุดในรอบ 13 ปี นับตั้งแต่ปี 2548 หลังจากนี้จะโคจรเข้าใกล้โลกที่สุดและมีขนาดปรากฏใหญ่ที่สุดอีกครั้งอีก 17 ปีข้างหน้า ปี 2578
6.ฝนดาวตกน่าติดตาม
ฝนดาวตกเพอร์เซอิดส์หรือฝนดาวตกวันแม่ (12-13 ส.ค.) ฝนดาวตกลีโอนิดส์ (17-18 พ.ย.) และฝนดาวตกเจมินิดส์ (14-15 ธ.ค.)
7.ความก้าวหน้าโครงการสำรวจระบบสุริยะ
นาซา เตรียมส่งยานสำรวจโครงสร้างภายในดาวอังคาร (Mars InSight Mission) ในเดือน พ.ค. กำหนดถึงในเดือน พ.ย. และ โครงการ Asteroid Explorer “Hayabusa2” โดย JAXA ของญี่ปุ่น ส่งยานฮายาบูสะ 2 สำรวจดาวเคราะห์น้อย 162173 ริวกิว คาดว่าจะลงจอดช่วงเดือน มิ.ย. – ก.ค.
8.เตรียมเปิดหอดูดาวภูมิภาคสำหรับประชาชนเต็มรูปแบบแห่งที่ 2 ของไทย
2 ก.. 2561 สดร. ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาเป็นประธานในพิธีเปิดหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา ตั้งอยู่ ณ ต.วังเย็น อ.แปลงยาว จ.ฉะเชิงเทรา ศูนย์การเรียนรู้ดาราศาสตร์ครบวงจรสำหรับประชาชน สนับสนุนการบริการวิชาการด้านดาราศาสตร์แก่ชุมชน และสถาบันการศึกษา และยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวิชาการที่สำคัญในเขตพื้นที่ภาคกลางและภาคตะวันออก
9.โครงการลดมลภาวะทางแสง (Dark Sky Campaign)
สดร. ร่วมกับ กฟผ. และหน่วยงานภาคี เดินหน้าโครงการลดมลภาวะทางแสงที่อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์เพื่อผลักดันให้เป็นเขตอนุรักษ์ฟ้ามืดสากล รณรงค์เปลี่ยนหลอดไฟชนิดคอมแพคต์ฟลูออเรสเซนต์ (CFL) บริเวณแปลงดอกเบญจมาศ เป็นหลอดไฟชนิดแอลอีดี (LED) จำนวนกว่า 40,000 หลอด เพื่อลดผลกระทบจากมลภาวะทางแสง สร้างความตระหนักในการประหยัดพลังงานและใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าส่องสว่างในชุมชนอย่างเหมาะสมกับการสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ และเพื่อรักษาสภาพสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสมต่อการอยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตและระบบนิเวศน์ในเขตพื้นที่ดอยอินทนนท์
10.ก้าวต่อไปของสดร. (NARIT : The Next Step)
ก้าวเข้าสู่เวทีใหม่ในการนำดาราศาสตร์มาเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาเทคโนโลยี พัฒนาคน หันมาให้ความสำคัญในการออกแบบและสร้างอุปกรณ์เครื่องมือสำหรับการวิจัยทางดาราศาสตร์เพื่อยกระดับงานวิจัยและวิศวกรรม สามารถออกแบบและสร้างอุปกรณ์ทางดาราศาสตร์ระดับสูงด้วยตัวเอง เพื่อลดการพึ่งพาเทคโนโลยีจากต่างประเทศ รวมถึงการติดตั้งกล้องวิทยุโทรทรรศน์แห่งชาติ อีกหนึ่งโครงสร้างดาราศาสตร์ที่สำคัญของไทยในอนาคต