มีสิทธิ์จะพูดที่ไหนก็ได้ “ณวัฒน์” ยืนมื่อช่วยเหลือ ”ฮานเลย์” มิสแกรนด์เมียนมาเต็มที่
กลายเป็นเรื่องราวใหญ่โตเมื่อ ”ฮาน เลย์” มิสแกรนด์เมียนมา ได้กล่าวบนเวที Miss Grand International 2020 เพื่อเรียกร้องให้นานาชาติเข้ามาช่วยเหลือประชาชนชาวเมียนมาเกี่ยวกับความรุนแรงที่เกิดขึ้นในประเทศ ทำให้เจ้าตัวกลัวเรื่องความปลอดภัยและขออยู่ต่อประเทศไทย ล่าสุด “ณวัฒน์ อิสรไกรศีล” และ “ฮาน เลย์” ได้ออกมาเผยถึงเรื่องนี้ว่า
ณวัฒน์ : อยากสื่อสารอะไรบ้าง ตอนนี้คือทุกอย่างก็เริ่มจะดีขึ้นนะครับเพราะน้องเองก็มีกำลังใจมากขึ้นและตัดสินใจที่จะอยู่ใต้การดูแลของเราอย่างร้อยเปอร์เซ็นต์ เราก็รับผิดชอบในทุกๆ อย่าง ไม่ว่าเวลาจะนานแสนนานแค่ไหนก็ตาม ดูจากระยะแรกน่าจะประมาณสามเดือนเป็นอย่างน้อยนะครับ เนื่องจากสนามบินปิดร้อยเปอร์เซ็นต์ และการที่น้องพูดไปบนเวทีเปรียบเทียบกับกฎหมายที่ออกใหม่ของคณะปฏิวัติถือว่าเป็นความผิดด้วย เนื่องจากไม่สามารถเรียกคนจากต่างประเทศไปช่วยเหลือตัวเองในประเทศได้ ซึ่งก็อาจจะดูไม่ปลอดภัย เพราะฉะนั้นก็เป็นนโยบายเบื้องต้นในช่วง 3 เดือน
นางงาม : จากที่พูดไปก็ทำให้ประชาคมชาวต่างประเทศได้เข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นกับเมียนมามากขึ้นหลังจากเกิดการปฏิวัติรัฐประหาร จริงๆ สถานการณ์มันเกิดจากอะไรบ้าง ปกติจะเห็นแค่การปฏิวัติเท่านั้น ซึ่งข่าวที่ออกไปทำให้ชาวต่างประเทศได้รับรู้มากขึ้นในสถานการณ์ที่แท้จริง
ณวัฒน์ : ผมกำลังยื่นเรื่องทำเวิร์กเพอมิทอยู่ครับ ก็ถือเป็นการแก้ปัญหาให้ถูกต้องตามกฎหมาย เพราะฉะนั้นตอนนี้น้องจะอยู่ในการดูแลของเรา เราจะออกค่าใช้จ่ายทั้งหมด ฉะนั้นช่วงที่รอการทำงานเราก็เดินเรื่องกับทาง ตม. เพื่อขอเวิร์กเพอมิทครับ
นางงาม : ครอบครัวไม่ได้อยู่ในย่างกุ้งอยู่ที่เมาะลำไย เป็นทางใต้ของกรุงย่างกุ้ง ตอนนี้ก็อยู่บ้านแต่มีการค้นบ้านและมีการยิงในบ้านเป็นหลักด้วย เพระฉะนั้นก็ไม่ได้มีการออกมาข้างนอก
ณวัฒน์ : เราก็มีการได้คุยกับน้องแล้วถ้าจะมีการลี้ภัย ทางองค์กรเราก็จะทำสเตทเมนท์ดีแคร์ให้ เพราะสถานการณ์ของน้องก็สามารถขอลี้ภัยได้เพื่อไปสู่ประเทศท่ี่สาม ซึ่งมีหลายประเทศที่ยื่นมาเพื่อให้ความช่วยเหลือแต่ขออนุญาตไม่บอกชื่อประเทศนะครับเพราะค่อนข้างเยอะมาก ต้องขอบคุณสื่อและสื่อมวลชนต่างประเทศที่นำเสนอทั้งหมดก็เป็นการขับเคลื่อนเพื่อช่วยเหลือคน น้องก็ยังยืนยันในสิทธิมนุษยชนจากที่คุยกับน้องๆ ก็ยังยืนบนหลักการนี้จึงเรียกร้องออกมา และเพลงที่ร้องบนเวทีก็ตรงกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในเมียนมา ช่วงแรกที่ออกไปประท้วงตรงถนนเพราะผู้นำถูกจับไปนั่นก็คือคุณออง ซาน ซูจี แต่หลังจากนั้นเหตุการณ์มันบานปลาย นอกจากการประท้วงเพื่อเรียกผู้นำกลับมาก็ประท้วงเพื่อเรียกต้องประชาธิปไตย ซึ่งไปทุกวัน ในส่วนของมาตรการความปลอดภัยในการดูแลน้องคือน้องอยู่กับเรา แต่ก็ไม่อยากบอกสถานที่สักเท่าไหร่ ก็จะมีพี่เลี้ยงหนึ่งคนที่อยู่ด้วยตลอด 24 ชั่วโมง จะมีอาหารการกินทุกอย่าง อย่างกรณีที่ต้องไปพบพี่ๆ สื่อมวลชนก็จะไปในกรณีที่จำเป็นจริงๆ หรือหน่วยงานราชการที่ต้องการข้อมูลก็ต้องขออภัยที่เราไม่สามารถให้ข้อมูลอะไรไปมากกว่านี้เพราะเราก็ไม่ทราบเหตุผลที่มาสอบถามนั้นต้องการอะไร แต่จะไม่ขออนุญาติเปิดเผยว่าใครติดต่อ ตอนนี้ก็ขอให้ใจเย็นๆ ก่อนถ้าอยากจะสัมภาษณ์น้องจริงๆ อนุญาตอะไรหรือไม่อนุญาตอะไรเดี๋ยวค่อยมาคุยกัน ตอนนี้เราต้องช่วยเหลือคนที่เดือดร้อนก่อน สำหรับผมไม่ได้กังวลอะไรเลยและทุกคนคงเข้าใจสถานการณ์ อันนี้คือเค้าออกประท้วงทุกวัน เค้าหยุดการประท้วงแค่หนึ่งสัปดาห์ก่อนที่จะมาประกวด เค้ามีการเตรียมตัวนิดเดียวเท่านั้น และเค้าเป็นผู้ที่รู้ข้อมูลที่จริงเพราะข้อมูลแต่ละอย่างมันก็ไม่ได้เป็นไปตามข้อมูลที่เราสื่อสาร
กรณีนี้เป็นกรณีที่ทั่วโลกเทใจให้นะครับ เพราะเราจะคิดว่าไม่ใช่ธุระของเราก็คงไม่ถูกนะครับเพราะเราเป็นมนุษยชาติและเป็นหน้าที่ของทุกคนที่ต้องหยิบยื่นความช่วยเหลือซึ่งเป็นกฎหมายสากล สิทธิมนุษยชนมันไม่มีพรมแดนผมก็ต้องดูกฎหมายเพราะเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เราต้องยอมรับว่าการปฏิวัติมันเกิดความสูญเสียกับทุกคนและมันไม่เคยให้ประโยชน์แก่ใคร เพราะฉะนั้นก่อนที่ผมจะทำผมก็รู้สึกเกรงใจบางอย่าง เมื่อเค้าไปอยู่ที่ไหนเค้ามีสิทธิ์ที่จะพูดอันนี้เป็นสิทธิ์สากลอยู่แล้ว ต้องขออนุญาตบางท่านที่อาจจะไม่เข้าใจ อาจจะไม่อยากให้น้องเค้าพูดเยอะด้วยเหตุผลบางประการ ผมต้องบอกว่าสิทธิมนุษยชนเป็นสิทธิที่ติดตามตัวคนๆ หนึ่งไปอย่างไม่มีพรมแดนครับ
นางงาม : สถานการณ์ที่พม่าช่วงแรกก็มีเคอร์ฟิวช่วง 5 โมงเย็น ถึง 6 โมงเช้า แต่ตอนนี้ก็เป็นตอนกลางวันไปด้วย ตอนนี้ซูเปอร์มาร์เก็ต ธนาคาร โรงแรม ปิดหมด เงินก็เบิกไม่ได้ บัตรเอทีเอ็ม บัตรเครดิตก็ใช้ไม่ได้ บริษัทเอกชนปิดหมด มีการตัดระบบขนส่งในเมืองและระหว่างเมือง ตัดสัญญาณอินเทอร์เน็ต และปิดสถานีโทรทัศน์ทั้งหมด ซึ่งเหลือแค่สถานีของทหารที่ควบคุมโดยทหาร จะออกแต่ข่าวดีๆ เหมือนการสร้างภาพว่าทุกคนมีความสุข ประเทศกำลังเดินไปสู่ความสุขในเร็ววันนี้ เป็นการนำเสนอข่าวด้านเดียว แต่ไม่มีการนำเสนอความสูญเสีย ตอนนี้มันค่อนข้างไปกันใหญ่ โดยปกติจะฆ่ากันบนถนน แต่ตอนนี้เค้าจะมาฆ่าในบ้าน แค่หนึ่งในสมาชิกในบ้านเคยไปประท้วง คือเข้ามาในบ้านก็ยิงหัวเลย ใครอยู่ก็ยิงหมด
ณวัฒน์ : ตอนนี้ก็รอดูไปก่อนและอาจมีการเจรจากับทางสถานทูตเมียนมาเพราะจะใช้สิทธิ์ความเป็นประชาชนของเมียนมา ตอนนี้เราถอดคำว่านางงามทิ้งไปเลย ถ้าใครอยู่กับน้องจะเข้าใจเลยว่าน้องเจ็บปวดมาก รออีกสองสามวันที่น้องจะเข้าไปแสดงในพื้นที่ของสถานทูตว่าจะทำอะไรได้มั้ย เรื่องความปลอดภัยน้องในประเทศไทยผมไม่ค่อยเป็นห่วงนะ เพราะผมมีทีมดูแลอันนี้เรื่องจริงครับ และผมจะไม่บอกที่อยู่ที่ชัดเจนและเค้าจะไม่เคยไปไหนตามลำพังเด็ดขาด ต้องขออภัยด้วยเพราะหลายคนพยายามแท็กไอจีเค้าหนักมาก ซึ่งตอนนี้เราขออนุญาตให้เค้าไม่ตอบ ซึ่งเราไม่รู้ว่าใครใช้ให้มาสืบหรือเปล่าเราก็ไม่รู้ ถ้าเหตุการณ์มันไม่หยุดอย่างครั้งที่ออง ซาน ซูจีได้รับการเลือกตั้งเมื่อ 20 ปีที่แล้ว มันก็จะต่อทอดนานมาก ถ้ามันยาวนานเราก็ไม่รู้จะยังไง ถ้าเป็นอย่างนี้จนถึงสิ้นปีเค้ากลับไม่ได้อยู่แล้ว ตอนนี้สนามบินปิดร้อยเปอร์เซ็นต์เพราะสนามบินปิดไม่ต้องการให้คนนอกเข้าหรือองค์กรที่ต้องการช่วยเหลือเข้าและบล็อกคนไว้ข้างใน ไม่มีไฟลต์ที่จะไปไหนแล้ว ที่น้องมาเพราะบินออกมามาเลเซีย ซึ่งมีแค่ไฟลต์เดียวในเดือนนั้นเลยต้องรีบขึ้นเครื่องเหมือนกับหนีมาเลย และมาต่อเครื่องที่มาเลเซีย และตอนนี้จะบินเข้ามาเลเซียเพื่อเข้าประเทศเค้าก็ไม่ได้ สิ่งที่เป็นห่วงก็คือวันที่เค้ากลับผมก็นึกไม่ออกว่าเค้าจะถูกจับที่สนามบินมั้ย ถ้าถามผมในสถานการณ์แบบนี้น้องถูกจับแน่นอน
ตอนนี้น้องไม่ได้ติดต่อครอบครัวตลอดเพราะว่าไวไฟใช้ได้นิดๆ หน่อยๆ ส่วนเรื่องผลกระทบกับทางครอบครัวน้องตอนนี้ทุกคนอยู่ในบ้านตลอด คนส่วนมากจะอยู่แต่บ้านไม่ออกไปไหนเลย ทุกอย่างปิดหมด ขนาดอยู่ในบ้านก็จะมีการทิ้งระเบิด ถ้าเข้าไม่ได้ก็จะมีการทิ้งระเบิด ถามว่าจะมีซีนนี้บนเวทีที่ประกวดมั้ยคือไม่คิดครับ เพราะตอนเก็บตัวกับน้องอยู่สักพักใหญ่ๆ เราก็รู้สึกว่ามันมีความผิดปกติกับเค้าเยอะเช่น เค้าร้องไห้และหมกมุ่นอยู่กับการดูข่าว จริงๆ เค้าก็ไม่ได้มุ่งมั่นที่จะประกวดเต็มที่นัก แต่เค้าเป็นห่วงแม่เค้า พอเราไปดูข่าวเราก็เป็นห่วง ที่เซอร์ไพรส์เลยก็คือน้องเค้าพูดเองร้อยเปอร์เซ็นต์ พูดมากจากใจตั้งแต่ซ้อมครั้งแรกซึ่งพวกเราตกใจ และเค้าซ้อมร้องเพลงโดยที่พวกเราไม่มีไอเดียเลย สาบานได้เลย เพราะเราไม่คิดว่าการพูดเรื่องสิทธิแล้วจะร้องเพลงได้ เราก็เอาอันนี้แหละเค้าทำดีแล้วและก็ทำต่อไป อย่างภาษาใบ้ผมก็ไม่คิดว่าเค้าจะทำ อย่างเรื่องขอลี้ภัยนั้นน้องได้บอกว่าถ้าเราคิดถึงเรื่องมนุษยชาติเราก็ควรที่จะยอมรับในสิ่งที่เกิดขึ้น การที่จะผลักดันกลับมันก็คงจะลำบาก ก็คงไม่กล้าใช้คำว่าต้องรับร้อยเปอร์เซ็นต์เพราะมันเป็นเรื่องของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ตอนนี้ก็ต้องขอยื่นวีซ่านักท่องเที่ยวเพื่ออยู่ต่อ อย่าลืมว่าน้องก็อยู่ในสถานการณ์ที่ประเทศเราก็ต้องจำยอมนะครับ เป็นกฎมนุษยธรรมในเมื่อสนามบินปิดจะให้น้องบินได้ยังไง เป็นภาวะจำยอม เพราะถ้าไม่ต่อให้มันก็ไม่มีความชอบธรรม
เรื่องที่จะทำให้มีความขัดแย้งกับรัฐบาลมั้นนั้นผมทำงานในระดับสากลและผมก็คิดว่าผมทำงานให้กับคนพม่าบนเวที และเวทีผมก็ไม่ใช่แค่มิสแกรนด์ไทยแลนด์แต่บนเวทีนั้นเป็นเวทีมิสแกรนด์อินเตอร์เนชั่นนัล ผมทำงานให้นานาชาติ 63 ประเทศ ถ้าเกิดมีผลกระทบกับผลและประเทศของเราก็ต้องบอกก่อนว่าบริบทที่ผมทำมันแตกต่างกัน ถ้าผมทำบนเวทีมิสแกรนด์ไทยแลนด์ก็อาจจะคำนึงถึงได้ แต่เรายืนอยู่บนเวทีอินเตอร์เนชั่นนัลเราสามารถที่จะทำได้ เหมือนยูเอ็นทำไมถึงมาตั้งรกรากอยู่ประเทศไทยและทำเรื่องของต่างประเทศได้หมด เราก็เป็นองค์กรระดับนานาชาติ ถ้าจะคิดมากกว่านี้ก็แล้วแต่ความคิดของแต่ละคน ก็โฟกัสแต่เรื่องของเมียนมาก็ได้ ส่วนเรื่องของตัวเองไม่ต้องคิดเยอะ เพราะเราก็มีเรื่องให้คิดมากมายอยู่แล้ว เรายังยืนอยู่บนสิทธิมนุษยชนใครอยากใส่เสื้อสีอะไรเป็นสิทธิของเค้า ใครอยากบอกว่าสิ่งนี้ไม่อยากทำเป็นสิทธิของเค้า สำหรับผมผมยืนหยัดบนสิทธิมนุษยชน ซึ่งเค้ามีสิทธิพูดในพื่นที่ของเค้าและเค้ามีสิทธิในการตัดสินใจที่จะใช้ชีวิตของเค้า ส่วนจะดีหรือไม่ดีสังคมเป็นผู้พิจารณา ผมก็รู้จักต้นสังกัดของน้องที่เมียนมาร์และตอนนี้เค้าก็อยู่ในพื้นที่ที่เหมาะสมและต้องระวังกองกำลังที่กำลังปราบปรามอยู่
