สาร "แอมโมเนียม ไนเตรท" ซึ่งเจ้าหน้าที่รัฐบาลเลบานอน ระบุว่า เป็นสาเหตุของการระเบิดรุนแรงในกรุงเบรุต มีลักษณะ่เป็นผลึกไร้กลิ่น ปกติใช้ผลิตปุ๋ย แต่ก็ถูกนำไปใช้เป็นส่วนผสมของการผลิตระเบิดในเชิงอุตสาหกรรมด้วยในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา
เหตุการณ์ระเบิดในลักษณะเดียวกันนี้ เคยเกิดขึ้นที่โรงงานปุ๋ยแห่งหนึ่งในรัฐเท็กซัส สหรัฐ เมื่อปี 2556 ซึ่งมีผู้เสียชีวิต 15 คน และตัดสินว่าเป็นการจงใจก่อเหตุ และอีกครั้งหนึ่งเกิดขึ้นที่โรงงานเคมีในเมืองตูลูส ประเทศฝรั่งเศสในปี 2544 ซึ่งมีผู้เสียชีวิต 31 คน แต่เป็นอุบัติเหตุ
สารแอมโมเนียม ไนเตรท เมื่อนำไปผสมกับน้ำมันเชื้อเพลิง ก็จะได้ระเบิดที่มีการใช้กันวงกว้างโดยเฉพาะอุตสาหกรรมการก่อสร้าง แต่กลุ่มก่อการร้ายต่าง ๆ เช่นกลุ่มตาลีบัน ก็นำเอาสารตัวนี้ มาผลิตระเบิดเพื่อใช้ในการก่อการร้ายเช่นกัน นอกจากนี้ หากย้อนกลับไปในเหตุการณ์โจมตีเมืองโอคลาโฮมา ซิตี้ ในรัฐโอคลาโฮมา เมื่อปี 2538 ระเบิดที่ใช้ถล่มเมืองก็มีส่วนผสมของสารแอมโมเนียม ไนเตรท ทำให้สหรัฐออกกฎเข้มงวดเกี่ยวกับการใช้สารแอมโมเนียม ไนเตรท หลังโศกนาฏกรรมดังกล่าว
สำหรับในภาคการเกษตร สารแอมโมเนียม ไนเตรทก็ใช้ผลิตปุ๋ยในรูปแบบเม็ดและละลายในความชื้นได้อย่างรวดเร็ว ทำให้ไนโตรเจน ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการเจริญเติบโตของพืช ละลายลงดินได้ง่าย
นายกรัฐมนตรีฮัสซัน ดีอาบ ผู้นำเลบานอน กล่าวว่า สารแอมโมเนียม ไนเตรท น้ำหนัก 2,750 ตัน ที่ถูกเก็บไว้ในโกดังที่ท่าเรือในกรุงเบรุตนานหลายปี เกิดระเบิด ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 78 คน และบาดเจ็บอีกอย่างน้อย 4,000 คน และยังทำลายกรุงเบรุต เมืองหลวงเลบานอนอย่างราบคาบ
จิมมี อ็อกซ์ลีย์ ศาสตราจารย์เคมี ที่มหาวิทยาลัยโรด ไอสแลนด์ กล่าวกับเอเอฟพีว่า อย่างไรก็ตาม หากสารแอมโมเนียม ไนเตรท ถูกเก็บไว้ในสภาพปกติและไม่ได้อยู่ในอุณหภูมิความร้อนสูง ก็เป็นเรื่องยากที่สารนี้ จะติดไฟจนเกิดการระบาด
แอมโมเนียมไนเตรทในฐานะวัตถุระเบิดตามถูกนำมาใช้ในการก่อการร้าย และด้วยความที่เป็นวัตถุอันตราย หลายประเทศจึงมีมาตรการควบคุมอย่างเข้มงวด เช่นในสหภาพยุโรปกำหนดให้เติมแคลเซียมคาร์บอเนต (Calcium Carbonate) เพื่อให้กลายเป็น แคลเซียมแอมโมเนียมไนเตรท (Calcium Ammonium Nitrate) ซึ่งปลอดภัยกว่า ขณะที่สหรัฐฯ กำหนดให้โรงงานที่เก็บสารแอมโนเนียมไนเตรท ตั้งแต่ 2,000 ปอนด์ หรือ 900 กิโลกรัมขึ้นไป ต้องให้ทางการเข้าตรวจสอบ
ในเดือนพฤศจิกายน 2552 มีการห้ามการใช้แอมโมเนียมซัลเฟต แอมโมเนียมไนเตรต และปุ๋ยแอมโมเนียมไนเตรตใน เขตชายแดนตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน เนื่องจากมีรายงานว่ามีการใช้สารเคมีเหล่านี้ในการก่อการร้าย