ต้องยอมรับว่านักการเมืองญี่ปุ่นสปิริตแรงกล้า และจิตวิญญาณของความรับผิดชอบเต็มเปี่ยมจริง ๆ เป็นความรับผิดชอบที่มาจากก้นบึ้งของสามัญสำนึกในระดับสูงอย่างแท้จริง ไม่ต้องให้ใครมาถามหา “ยางอาย” มี “หิริโอตัปปะ” อยู่เต็มหัวใจ
นักการเมืองเลือดซามูไร ไม่เคยยึดติดกับตำแหน่งแห่งหน ไม่ว่าหญิงหรือชาย พูดภาษาชาวบ้านต้องบอกว่า “แมนโคตร ๆ” หลายครั้งหลายครา ที่แม้มีความผิดเพียงเล็กน้อย นักการเมืองญี่ปุ่น ก็จะไม่ทนอยู่ พร้อมลาออกหรือแสดงความรับผิดชอบด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง และชาวญี่ปุ่นเองก็ไม่ยึดติดกับตัวบุคคล แม้จะชื่นชอบขนาดไหนก็ตาม ถ้ามีกลิ่นไม่ดีก็ไม่สนับสนุนต่อ ทำให้รัฐมนตรีบางคนแค่ประชาชนเหม็นขี้หน้า ก็โบกมือลาแล้ว
มันช่างสวนทางกับนักการเมืองบางประเทศมาก แม้กระทำความผิดซึ้งหน้า ก็ยังเสพติดอำนาจ “หน้าด้านหน้าทน” อยู่ต่อไป
ผมกำลังชื่นชมนักการเมืองญี่ปุ่นนามว่า "ทาโร อาโสะ" รัฐมนตรีคลัง ทำไมต้องยกย่องชื่นชมเขาคนนี้ ขอย้อนกลับไปก่อนหน้านี้ไม่นานนัก มันมีคดีที่เกี่ยวข้องกับการขายที่ดินของรัฐในราคาถูกพิเศษให้เอกชนรายหนึ่ง ที่มีความสนิทสนมใกล้ชิดกับภริยาของนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ จนมีข้อครหา เรียกเสียงตำหนิจากประชาชน ทำเอาคะแนนนิยมของนายอาเบะ และรัฐบาลทรุดฮวบ
แต่นายกรัฐมนตรีอาเบะ ก็ชี้แจงต่อที่ประชุมคณะกรรมาธิการด้านงบประมาณของวุฒิสภา ยืนกรานปฏิเสธหัวชนฝา ว่าเขาไม่เคยออกคำสั่ง ให้กระทรวงการคลังปรับแก้เนื้อหาในเอกสารการซื้อขายที่ดินของรัฐ ในจังหวัดโอซาก้า เมื่อปี 2559 "ในราคาพิเศษ" ให้แก่นายยาสึโนริ คาโกอิเคะ และภรรยา ซึ่งมีความสนิทสนมกับนางอากิเอะ อาเบะ ภริยาของเขา เพื่อนำไปสร้างเป็นโรงเรียนเอกชน "โมริโมโตะ" และหลังจากนั้นมีการทาบทามนางอาเบะให้รับตำแหน่งผู้บริหารกิตติมศักดิ์ของโรงเรียน
นายอาเบะ ยืนยันว่า การแก้ไขเอกสารดังกล่าว ถือ "เป็นความผิด" ของเจ้าหน้าที่บางคนในกระทรวงการคลัง แต่ผู้นำญี่ปุ่นก็บอกว่า ต่อให้ไม่มีการแก้ไขถ้อยความในเอกสาร ข้อมูลทั้งหมดชี้ชัดอยู่แล้วว่าตัวเขาและภริยาไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องที่เกิดขึ้น
เมื่อสอบสวนทวนความแล้ว พบข้อเท็จจริงว่า มีเจ้าหน้าที่ระดับล่างในกระทรวงการคลังเปลี่ยนแปลงหรือทำลายเอกสารหลายร้อยหน้าดังกล่าว ทำให้นายอาโสะออกมากล่าวคำขอโทษเมื่อวันจันทร์ที่ 4 มิถุนายนที่ผ่านมา และบอกว่านางอาเบะ ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรง พร้อมแสดงสปิริตประกาศคืนเงินเดือนที่เขาได้รับในตำแหน่งรัฐมนตรี 1 ปี จำนวน 1.7 ล้านเยน หรือประมาณ 15,500 ดอลลาร์สหรัฐ (ราว 5 แสนบาท) แต่เขาจะเก็บไว้เกือบ 2 แสนดอลลาร์ ที่เป็นเงินเดือนสมาชิกรัฐสภา
ส่วนเจ้าหน้าที่อื่น ๆ อีก 20 คน ก็ถูกลงโทษทางวินัย ในข้อหาเปลี่ยนแปลงและทำลายเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการซื้อขายที่ดินดังกล่าว ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน 2560
อย่างไรก็ตาม นายอาโสะ ย้ำเจตนารมณ์ของเขาว่าจะยังอยู่ในตำแหน่งขุนคลังต่อไป เพื่อเรียกศรัทธาคืนจากประชาชน หลังจากเกิดเรื่องอื้อฉาว ส่วน ส.ส.ฝ่ายค้าน ก็แน่นอนว่า ต้องออกมาวิพากษ์วิจารณ์ ซึ่งในคณะกรรมาธิการสภาผู้แทนราษฎรชุดหนึ่งเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา พวกเขากล่าวว่า นายอาโสะควรจะแสดงความรับผิดชอบมากกว่านี้ ขณะที่ นายอาโสะ ตอบโต้ว่า เขาคิดว่าการที่เขาสมัครใจคืนเงินเดือนหนึ่งปี ถือเป็นการเคลื่อนไหวที่ยิ่งใหญ่แล้ว
ส.ส.ฝ่ายค้านต้องการจะรู้ว่า การเปลี่ยนแปลงและจงใจทำลายบันทึกการเจรจา เกิดจากถ้อยแถลงของนายกรัฐมนตรีอาเบะ ในรัฐสภาเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปีที่แล้วหรือไม่ แต่นายอาเบะ ก็กล่าวแล้วว่า เขาจะลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีและส.ส. หากเขาและภริยาถูกตรวจพบว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ ซึ่งที่สุดแล้ว นายอาโสะ ก็บอกว่า การสอบสวนของกระทรวงการคลังไม่พบการเชื่อมโยงกับถ้อยแถลงของนายอาเบะแต่อย่างใด
การแสดงสปิริต หรือความรับผิดชอบอย่างใดอย่างหนึ่ง ถือเป็นนิสัยที่มาพร้อมกับนักการเมืองญี่ปุ่น แต่สำหรับบางประเทศ อย่าได้เที่ยวถามหาให้เสียเวลา
