คพ. ตรวจสอบกลิ่นเหม็นโรงงานผลิตปลาร้าชื่อดัง จ.ขอนแก่น พร้อมให้คำแนะนำปรับปรุง
เมื่อวันที่ 10 ก.ค.67 น.ส.ปรีญาพร สุวรรณเกษ อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เปิดเผยว่า จากกรณีชาวบ้านร้องผ่านสื่อมวลชน เรื่อง โรงงานผลิตปลาร้าชื่อดัง ส่งกลิ่นเหม็น ปล่อยน้ำเสีย รบกวนมาร่วม 7 ปีใน จ.ขอนแก่น ร้องเรียนไปทุกหน่วยงาน แต่ไม่มีการแก้ไขที่เป็นรูปธรรมและยั่งยืน นั้น ตั้งแต่ช่วงต้นปี 2566 คพ. ได้มอบหมายสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 10 (สคพ.10) ตรวจสอบข้อเท็จจริง และร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ในพื้นที่แก้ไขปัญหาดังกล่าวมาเป็นลำดับ สาเหตุของปัญหากลิ่นเหม็นเกิดขึ้นบริเวณจุดต้มปลาร้า ทั้งบริเวณอาคารโกดังและอาคารบรรจุขวด บริเวณจุดตากกากปลาร้า และระบบบำบัดน้ำเสีย ซึ่งคณะตรวจสอบมีข้อแนะนำให้ผู้ประกอบการแก้ไข และให้อุตสาหกรรม จ.ขอนแก่น แจ้งให้ บริษัทยื่นขออนุญาตประกอบกิจการโรงงานให้ถูกต้อง ปัจจุบันได้รับใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานประเภทการประกอบกิจการทำอาหารจากสัตว์น้ำและบรรจุในภาชนะที่ผนึกและอากาศเข้าไม่ได้ เมื่อวันที่ 12 เม.ย.66 แล้ว
น.ส.ปรีญาพร กล่าวว่า จากการติดตามความก้าวหน้าการแก้ไขปัญหาในช่วงปลายปี 2566 บริษัท ได้ปรับปรุงระบบบำบัดน้ำเสียเป็นแบบเอสบีอาร์ (Sequencing Batch Reactor; SBR) ขนาด 80 ลูกบาศก์เมตร โดยน้ำเสียที่ผ่านการบำบัดแล้ว จะนำไปรดแปลงปลูกเตยในพื้นที่ของโรงงาน ไม่มีการระบายน้ำออกนอกพื้นที่โรงงาน มีการตรวจสอบบันทึกแบบ ทส.1 และทส.2 ซึ่งต้องรายงานเกี่ยวกับระบบบำบัดน้ำเสีย ตามมาตรา 80 ของ พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 พบว่าไม่มีการรายงานในบางช่วงเวลา จึงได้ดำเนินการเปรียบเทียบปรับ ปัจจุบันบริษัทได้จ่ายค่าปรับครบตามจำนวนแล้ว เมื่อวันที่ 2 ก.ค.67 และมีการรายงานครบถ้วน
อย่างไรก็ตาม จากการที่ประชาชนยังคงร้องเรียนผ่านศูนย์ดำรงธรรม จ.ขอนแก่น ว่าได้รับผลกระทบจากกลิ่นเหม็น ในช่วงเดือน เม.ย.67 คพ. ได้ให้คำแนะนำกับคณะทำงานในการแก้ไขปัญหา โดยการปิดคลุมบ่อปรับสภาพน้ำเสีย การปรับปรุงกระบวนการผลิตเพื่อลดปัญหากลิ่นเหม็น หรือพัฒนากระบวนการผลิตเป็นระบบปิด เป็นต้น ซึ่งในช่วงเดือน พ.ค.67 บริษัทได้หยุดผลิตเพื่อปรับปรุงและปิดคลุมบ่อบำบัดน้ำเสีย และจากการตรวจสอบกระบวนการผลิต บริษัทมีการดูดกลิ่นจากกระบวนการต้มปลาร้าไปยังระบบบำบัดกลิ่นแบบสเปรย์น้ำด้านหลังอาคารผลิตจึงได้ให้คำแนะนำในการเพิ่มประสิทธิภาพการดูดกลิ่นจากเตาต้มปลาร้า อาคารผลิต รวมทั้งเสนอให้มีการตรวจวัดประสิทธิภาพระบบกำจัดกลิ่นและตรวจวัดคุณภาพอากาศ/น้ำเสียที่ระบายออกสู่สิ่งแวดล้อมเป็นประจำ และรายงานผลการตรวจสอบให้ทุกฝ่ายได้รับทราบ ความก้าวหน้า ณ ปัจจุบัน บริษัทได้ดำเนินการปิดคลุมบ่อบำบัดน้ำเสีย และปรับปรุงบ่อบำบัดน้ำเสียให้เป็นคอนกรีตเสริมเหล็กทั้งหมด จัดหาถังและปิดภาชนะเก็บวัตถุดิบทั้งหมด ปรับปรุงอาคารผลิต และเพิ่มประสิทธิภาพการดูดกลิ่น พร้อมเสนอแผนปรับปรุงกระบวนการผลิต (ต้มปลาร้า) เป็นระบบปิด กำหนดแล้วเสร็จภายในปี 2567 และจะปลูกพืชเป็นแนว Buffer Zone หรือแนวกันชนป้องกันกลิ่น
"นอกจากโรงงานผลิตปลาร้าที่ได้รับการร้องเรียน ยังมีสถานผลิตปลาร้าที่อยู่ติดกัน ก็ได้รับการตรวจสอบและให้คำแนะนำเช่นกัน เนื่องจากจะมีกลิ่นเหม็น จากบริเวณจุดต้มปลาร้า และบริเวณจุดต้มปรุงรส ซึ่งกระบวนการผลิต ยังเป็นการต้มระบบเปิดและไม่มีระบบรวบรวมหรือดูดกลิ่นไปกำจัด โดยการประกอบการดังกล่าวไม่เข้าข่ายเป็นโรงงานอุตสาหกรรมตาม พ.ร.บ.โรงงาน พ.ศ. 2562 ซึ่ง อบต.บ้านดง จะต้องให้สถานผลิตปลาร้ารายนี้ขออนุญาตการประกอบการ และปฏิบัติให้เป็นตามเงื่อนไขกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ตาม พ.ร.บ.การสาธารณสุข พ.ศ. 2535 ด้วย ทั้งนี้ คพ.ได้มอบหมายให้ สคพ.10 ติดตามความก้าวหน้าการดำเนินงานแก้ไขปัญหาและให้คำแนะนำกับผู้ประกอบการเพิ่มประสิทธิภาพการควบคุมกระบวนการผลิต และการบำบัดของเสีย เพื่อป้องกันการเกิดกลิ่นเหม็น และลดความเดือดร้อนให้กับประชาชนข้างเคียง" น.ส.ปรีญาพร กล่าว