"จรรยา-จรัล" บุกหอจดหมายเหตุการทูตฝรั่งเศส เปิดเอกสาร "ปรีดี" แต่ต้องขออภัยไม่ใช่ชุดล่าสุดที่จะเปิดได้ในวันที่ 5 ม.ค. ขณะที่ "อ.ดิน บัวแดง" ร่ายยาวสรุปให้สันนิษฐาน"เอกสารปรีดี 2024" จะกล่าวถึงอะไรบ้าง
เมื่อวันที่ 3 ม.ค. 67 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 2 ม.ค.67 ที่ผ่านมา นายจรัล ดิษฐาอภิชัย พร้อมด้วย นางจรรยา ยิ้มประเสริฐ นักกิจกรรมทางการเมือง ซึ่งอยู่ระหว่างลี้ภัยในต่างประเทศ ได้เดินทางไปยังหอจดหมายเหตุการทูต กระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศส เพื่อดูเอกสารของนายปรีดี พนมยงค์ อดีตผู้นําคณะราษฎร และอดีตนายกรัฐมนตรี
นางจรรยา ยิ้มประเสริฐ โพสต์ภาพพร้อมข้อความผ่านเพจ Janya Yimprasert ระบุว่า เอกสารชุดปรีดี ที่กระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสเก็บไว้ที่หอจดหมายเหตุการทูตที่เพิ่งเปิดให้เข้าถึงได้วันนี้ จะมีอะไรบ้าง เอกสารชุดนี้ยังไม่เคยมีการเปิด และไม่มีฉบับอิเลคทรอนิกส์ เรากำลังรอเจ้าหน้าที่ไปค้นเอกสารมาให้ มีพวกเรารอกันอยู่ 4 คน เริ่มตื่นเต้นแล้ว ไม่รู้ว่าเอกสารบันทึกทางการทูตเกี่ยวกับปรีดีชุดนี้ จะมีอะไรบ้าง เจ้าหน้าที่ที่นี่รับทราบเรื่องที่คนไทยสนใจเอกสารนี้มาก กำลังรอเจ้าหน้าที่ค้นเอกสารอยู่ อีกครึ่งชั่วโมงเราน่าจะได้เห็น อาจจะไม่ใช่เอกสารที่คนไทยคาดหวัง แต่ก็จะนำเสนอให้ทุกคนทราบว่าเอกสารชุดนี้มีอะไร แล้วจะส่งข่าวต่อเนื่องนะ
นางจรรยาระบุว่า กำลังเปิดเอกสาร เพิ่งเปิดไม่กี่หน้า ยังไม่มีอะไรเกี่ยวกับปรีดี ยังไม่เห็นข้อมูลของปรีดี กำลังดูเอกสารจากแฟ้มปรีดี ซึ่งมีประมาณ 70 หน้า ช่วงแรกเป็นเรื่องท่าทีของผู้มีอำนาจไทยต้านปรีดี ท่าทีของฝรั่งเศสกับเรื่องนี้
ต่อมานางจรรยาระบุว่า เอกสารผิดแฟ้ม เนื่องจากจรรยาไม่ได้เป็นคนรับเอกสาร เลยไม่ได้เช็กว่าเอกสารที่เจ้าหน้าที่หยิบมาให้เป็นเอกสารชุดที่เปิดเผยแล้ว ไม่ใช่ชุดล่าสุดที่พวกเรากำลังรอคอย ซึ่งเจ้าหน้าที่บอกหลังจากเราเช็กเมื่อกี้ว่า ชุดล่าสุดยังไม่เผยแพร่วันนี้ แต่จะเผยแพร่ในวันที่ 5 ม.ค. ต้องขอโทษด้วยที่เข้าใจผิดพลาดคิดว่าเอกสารที่ได้รับเป็นชุดที่เปิดเผยในปีนี้ แต่เอกสารที่เราได้ดูและเผยแพร่ไปก็เป็นเอกสารที่พวกเราไม่เคยดูมาก่อนเหมือนกัน ก็ได้เห็นการเมืองปรีดี -ฝรั่งเศส แม้ว่านักวิชาการได้เผยแพร่ไปแล้ว วันที่ 5 ม.ค. เรามาลุ้นกันใหม่ว่าจะมีการเลื่อนอีกหรือไม่ มีเรื่องให้ต้องลุ้นต่ออีกแล้ว
ขณะที่ นายจรัล ดิษฐาอภิชัย ได้โพสต์ข้อความผ่านเพจ Jaran Ditapichai ระบุว่า ต้องขอโทษที่เปิดแฟ้มเอกสารปรีดีได้ชุดเดียว แล้วก็เป็นชุดเก่า มิใช่ชุดใหม่ที่หอจดหมายเหตุการทูตเปิดให้อ่านได้ ที่เราเปิดอ่านน่าสนใจมาก ซึ่งคนส่วนใหญ่ที่ฟังไลท์หลายหมื่นคนคงพิ่งได้เห็น และที่สำคัญ มีผู้ติดตามข่าวทางทวิตเตอร์ และเฟซบุ๊กนับล้านคน คึกคักอย่างมาก นับเป็นสถานการณ์การเมืองแรกๆต้อนรับปีใหม่นี่คือความหมายทางการเมืองสำคัญ
ด้าน อ.ดิน บัวแดง อาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้เขียนบทความสรุปว่า "เอกสารปรีดี" ที่จะเข้าถึงได้ในปี 2024 ( 2567) เป็นเอกสารเกี่ยวกับ ปรีดี อาจจะเป็นเอกสารข้อมูลที่กระทรวงต่างประเทศฝรั่งเศส มีเกี่ยวกับปรีดีในช่วงปี 1968-1972 ( 2511-2515)
"เอกสารปรีดี 2024" เป็น เอกสารที่เรียกกันว่า "เอกสารปรีดี" (Dossier de Pridi) ที่จะเปิดให้ใช้ในปี 2024( 2567) คือเอกสารในหมวด "กิจการทางการเมืองและเศรษฐกิจหลัง 1944"ชุด 147QO/215 ครอบคลุมระยะเวลาตั้งแต่เดือน ม.ค. 1968 ( 2511 ) ถึง พ.ค. 1972(2515) เอกสารชุดนี้ ไม่ใช่เอกสารส่วนตัวของปรีดีอย่างแน่นอน เพราะไม่ได้อยู่ในหมวด "เอกสารนักการทูต-จดหมายเหตุส่วนตัว" ซึ่งจะเก็บเฉพาะเอกสารบุคคลสำคัญหรือนักการทูตของฝรั่งเศส หอจดหมายเหตุไม่ได้มีนโยบายเก็บเอกสารส่วนตัวของชาวต่างชาติแต่อย่างใด ดังนั้นแล้ว "เอกสารปรีดี" ซึ่งอยู่ในชุด 147QO คือเอกสารที่เขียนและรวบรวมโดยสถานทูตฝรั่งเศสในไทย แล้วส่งกลับมาที่กระทรวงการต่างประเทศที่ปารีสในปี 1977 เอกสารชุดนี้มาพร้อมกับเอกสารชุดอื่น ๆ ทั้งหมดที่ครอบคลุมปี 1968-1972 (บัญชีเอกสารเพิ่งทำเสร็จปี 2007)
สาเหตุที่บัญชีเอกสารระบุเอาไว้ว่า "เอกสารปรีดี" กำหนดให้เข้าถึงได้ในอีก 60 ปีก็เพราะบัญชีเอกสารนี้เขียนขึ้นในปี 2007 ซึ่งยังคงใช้กฎหมายเกี่ยวกับจดหมายเหตุชุดเดิมอยู่ (กฎหมายปี 1979) ตามกฎหมายเดิมได้ระบุเอาไว้ว่าสามารถยืดเวลาการเข้าใช้เอกสารได้จาก 30 ปี เป็น 60 ปี หากเอกสารชุดดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ "ชีวิตส่วนตัว" และ/หรือ "ความมั่นคงของรัฐ" ต่อมาเมื่อมีการประกาศใช้กฎหมายฉบับใหม่ในปี 2008 เกณฑ์ดังกล่าวก็ลดลงมาจาก 60 ปีเหลือ 50 ปี
เราอาจอนุมานได้ว่า "เอกสารปรีดี 2024" น่าจะเป็นเอกสารที่ต่อเนื่องกับเอกสาร "ประเด็นเรื่องการลี้ภัยของอดีตนายกรัฐมนตรีเสรีนิยม ปรีดี พนมยงค์" ชุดก่อนหน้าที่เข้าถึงได้แล้ว การพิจารณาเอกสารชุดนี้อย่างละเอียด น่าจะช่วยให้เห็นภาพคร่าว ๆ ของ "เอกสารปรีดี 2024" อยู่บ้าง อย่างน้อยที่สุดก็จะเป็นพื้นฐานหรือ "ภาคแรก" ที่ทำให้เข้าใจ “ภาคต่อไป” ที่จะเปิดให้ใช้ในปี 2024
สุดท้าย เอกสารปรีดี 2024 จะกล่าวถึงอะไรบ้าง สันนิษฐานได้ว่า จะกล่าวถึงการต่อรองระหว่างปรีดีและกระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสในช่วงปี 1968-1970 เรื่องการจะออกวีซ่าให้ปรีดี ต่อมาน่าจะรวมถึงชีวิตช่วงแรกที่ปรีดีมาถึงฝรั่งเศส ซึ่งมีประเด็นสำคัญคือการฟ้องร้องกระทรวงการต่างประเทศของไทยและสถานเอกอัครราชทูตไทยเพื่อทวงคืนสิทธิในการได้เงินบำนาญ, ฟ้องร้องหนังสือพิมพ์ที่กล่าวหา, และเรื่องเดินทางไปอังกฤษพบ Lord Mountbatten ในวันที่ 17-18 ต.ค. 1970
ขอบคุณเพจ Jaran Ditapichai , เพจ Janya Yimprasert,บทความว่าด้วย "เอกสารปรีดี" ที่ชานกรุงปารีส : การลี้ภัยของปรีดีจากจีนสู่ฝรั่งเศส" โดย ดิน บัวแดง