กสม. ยันสภากาชาดไทยไม่ได้เลือกปฏิบัติ ไม่ละเมิดสิทธิการรับบริจาคเลือดจากหญิงข้ามเพศ
เมื่อวันที่ 13 ก.ค.66 นายพิทักษ์พล บุณยมาลิก เลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เปิดเผยว่า ตามที่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) แถลงข่าวเมื่อวันที่ 6 ก.ค.66 เกี่ยวกับรายงานผลการตรวจสอบเรื่อง การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ กรณีศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทยไม่รับบริจาคโลหิตจากหญิงข้ามเพศรายหนึ่ง นั้น สำนักงาน กสม. ขอชี้แจงเพิ่มเติมเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง ดังนี้
ประการแรก จากการตรวจสอบ ผู้ถูกร้อง คือ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย ไม่ได้เลือกปฏิบัติต่อกลุ่มบุคคลหลากหลายทางเพศ ไม่ได้กระทำหรือละเลยการกระทำอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนในการรับบริจาคโลหิต อย่างไรก็ตามเนื่องจากในแบบสอบถามคัดกรองผู้ประสงค์บริจาคโลหิตยังมีข้อคำถามเรื่องประวัติด้านเพศสัมพันธ์แบบชายกับชาย ซึ่งเป็นประเด็นอ่อนไหว กสม.จึงได้มีข้อเสนอแนะเชิงส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในเรื่องนี้
ประการที่สอง การตรวจสอบเรื่องร้องเรียนกรณีดังกล่าวของ กสม. เป็นการพิจารณาข้อเท็จจริงที่เกี่ยวข้อง ณ ห้วงเวลาที่เกิดเหตุ คือ เมื่อเดือนกรกฎาคม 2562 หลังจากนั้น ทราบว่าศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย ได้ดำเนินการที่เป็นพัฒนาการเชิงบวกหลายอย่าง เช่น มีการทบทวนหลักเกณฑ์และปรับแนวคำถามในการคัดกรองการรับบริจาคโลหิต และอยู่ระหว่างการศึกษาวิจัยความเสี่ยงในการถ่ายทอดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ผ่านโลหิตในชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย และศึกษาเพื่อกำหนดช่วงเวลางด/เลื่อนการบริจาคโลหิต (deferral period) ที่ปลอดภัยสำหรับชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายผู้มีความเสี่ยงต่ำ นอกจากนี้ เมื่อต้นปี 2566 ผู้เสียหายซึ่งเป็นหญิงข้ามเพศจากเรื่องร้องเรียนกรณีดังกล่าวสามารถบริจาคโลหิตได้แล้วตามหลักเกณฑ์การคัดกรองใหม่ ซึ่งล้วนเป็นพัฒนาการที่น่ายินดี
กสม. ตระหนักและชื่นชมบทบาทอันสำคัญยิ่งทางด้านมนุษยธรรมของสภากาชาดไทย และรับทราบถึงความมุ่งมั่นของศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ ในการดูแลมาตรฐานและความปลอดภัยของโลหิตที่จะนำไปรักษาผู้ป่วย รวมทั้งสิทธิของผู้รับบริจาค และขอสนับสนุนการศึกษาวิจัยเรื่องความเสี่ยงของการถ่ายทอดเชื้อทางโลหิตในชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย เพื่อกำหนดช่วงเวลางด/เลื่อนการบริจาคโลหิต (deferral period) ที่ปลอดภัย ซึ่งจะสามารถนำมาใช้ประกอบการพิจารณาผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศให้สามารถบริจาคโลหิตได้ภายใต้เงื่อนไขการกำหนดระยะเวลารอคอย